Nowa strona Watykanu i UCEPO

Jeszcze przed rozpoczęciem nowego roku Watykan odnowił (po raz kolejny) layout swej strony internetowej, a wraz z tym odnowiona została podstrona Urzędu Papieskich Celebracji Liturgicznych:

Jest to warte odnotowanie ze względu na powstanie nowego działu zawierającego archiwów publikowanych dokumentów (czyli głównie notyfikacji Mistrza Papieskich Ceremonii):

Kwestia papieskiej "cappae magnae"

W dobie coraz bardziej postępującej cyfryzacji wszelkich archiwów (zwłaszcza fotograficznych i bibliotecznych) pojawiły się nadzieje, na odnalezienie choćby jednego zdjęcia ukazującego Papieża w tzw. cappa magna (Papież przybrany w kapę pontyfikalną asystował do oficjum Matutinum). Można zaryzykować stwierdzenie, że poszukiwanie takiego zdjęcia urosło do rangi poszukiwania liturgicznego świętego graala. Niestety, jest pewnym, że nikt go nigdy nie odnajdzie.

O cappie pisali m. in. papiescy ceremoniarze Jan Burchard i Paris de Grassis, a także tacy badacze liturgii i historii Kościoła jak Piazza, Martene czy Bonanni. Przytoczmy wyniki badań tego ostatniego, ze względu na ich wartość merytoryczną (Filippo Buonanni, La gerarchia ecclesiastica etc., 1720):

Pozostaje pytanie: który z Papieży jako ostatni używał cappy? Jest pewnym, że nie można brać pod uwagę Franciszka, Benedykta XVI, Jana Pawła II ani Jana Pawła I. Czy był to Paweł VI lub Jan XXIII (który - swoją drogą - zrezygnował po swej Mszy koronacyjnej z faldy)? Żaden z dwóch. Co więcej: żaden z Papieży XX wieku (do listy należy więc dopisać Piusa XII, Piusa XI, Benedykta XV i Piusa X). Cofamy się więc do wieku XIX, gdzie wraz z Leonem XIII umierają nasze nadzieje - ten świątobliwy Papież również cappy nigdy nie nosił. W rzeczywistości ostatnim Biskupem Rzymu asystującym do Matutinum w kapie był błogosławiony Pius IX. Jak wiadomo w jego czasach fotografia dopiero raczkowała.

Dlaczego jednak zarzucono ten zwyczaj? Czy było to tylko papieskie (albo ceremoniarskie) widzimisię? Nie, przyczyna jest dużo bardziej prozaiczna. W grę wchodzi historia: Pius IX, po swym uwięzieniu w Watykanie zaprzestał uczestniczyć w oficjum. Do tego zwyczaju nie powrócił już żaden z jego następców. Poświadcza to Nabuco, który pisze:

Ad matutinum Summus Pontifex si quandoque sacras non assumit vestes utitut cappa pontificali caudata e serico villoso rubro vel tempore paenitentiali e panno laneo, scissa in parte anteriori e medio pectoris ad pedes et pellibus armellineis subsuta. Ultimus tamen Pontifex qui hac veste usus est fuit Pius IX, nam post suam inclusionem in Vaticano officiis matutinis non amplius interfuit (Ius pontificalium, Introductio in Caeremoniale episcoporum, Tournai, Desclée et Cie, 1956, s. 109).

Pierre Salmon - La ferula, bâton pastoral de l'évêque de Rome

Pour lire cliquez ici ou sur l'image