1. Godność i władza papieża. Na szczycie całej hierarchii kościelnej stoi papież czyli biskup rzymski. Jest on widomą głową katol. Kościoła, namiestnikiem na ziemi Chrystusa Pana, następcą św. Piotra na stolicy rzymskiej i w naczelnym urzędzie pasterskim. Jemu tedy przypada pierwszeństwo w Kościele (prymat) tak co do godności, jak co do władzy. Zowie się przeto Ojcem św. (= łać. Papa, stąd „papież”), Najwyższym Kapłanem, Pasterzem pasterzy, Sługą sług Bożych. Stolica jego rzymska zowie się Stolicą Apostolską czyli Stolicą św., gdyż w Rzymie św. apostoł Piotr obrał stałą siedzibę, tu założył swą stolicę czyli katedrę pierwszorzędną i tu pierwszy sprawował urząd biskupi, a tak Rzym, jako stolica biskupia głowy Kościoła i namiestnika Chrystusowego, stał się ogniskiem chrześcijaństwa dla całego świata. Oznaką zewnątrzną najwyższej władzy papieża w Kościele katol. Jest tyara, t. j. zdobne potrójną koroną okrycie głowy, u góry półkoliste z krzyżem u wierchu, od dołu zaś mające dwie wstęgi spadające na plecy podobnie jak przy infule. Wkłada ją papież na głowę podczas ważnych uroczystości. Trzy korony są znamieniem trzech godności połączonych w jednej osobie: biskupa, patryarchy i papieża. Wyrażają też one władzę papieża nad całem obcowaniem Świętych, złożonem z wiernych na ziemi, dusz w czyścu i Świętych w niebie; lub też najwyższy jego potrójny urząd: nauczycielski, kapłański i pasterski.
2. Wybór papieża. Po sprawdzeniu urzędowem śmierci papieża, co obwieszcza Rzymowi wielki dzwon na Kapitolu, kardynał – kanclerz każe zniszczyć pierścień papieski, tak zw. pieczęć Rybaka, na znak, że władza papieża ze śmiercią już się skończyła. Po pogrzebie zmarłego papieża odbywa się za jego duszę 9 – dniowe nabożeństwo żałobne. Po skończeniu nabożeństwa kardynał – dziekan, to zn. Najstarszy godnością kardynał, zwołuje całe kollegium na konklawe (concláve) dla wyboru nowego papieża. Przez konklawe rozumie się jużto zgromadzenie kardynałów na ten wybór już to budynek,w którym się wybór odbywa. W takim budynku urządza się dla każdego kardynała oddzielne cele z małem oknem na wewnątrz gmachu, gdyż frontowe okna i drzwi (prócz wejścia jednego, gdzie czuwa straż wojskowa a od którego klucz zostaje w ręku gubernatora czyli zarządcy konklawe), są szczelnie zamurowane dla zapobieżenia jakiemukolwiek wpływowi zewnątrznemu. Pożywienie podają kardynałom przez otwór, wybity w murze. Po Mszy św. odprawianej przez kardynała – dziekana, podczas której inni przystępują do Komunii św., rozpoczyna się wybór. Odbywa się on w ten sposób, że począwszy od najstarszego wiekiem wszyscy kardynałowie składają do kielicha kartki z napisem wybranego. Potem oblicza się głosy, a ten kto ma zostać papieżem, musi otrzymać dwie trzecie wszystkich głosów. Jeśli się okaże, że tej liczby nie otrzymał, pali się kartki, a dym wychodzący rurą oznajmia ludowi, czekającemu przed konklawe, że wyboru jeszcze nie dokonano. Tak powtarza się wybór, aż któryś z kardynałów otrzyma potrzebną ilość głosów.
Skoro to nastąpi, pytają go, czy przyjmuje wybór. Jeśli się zgodzi podaje imię, które chce przyjąć jako papież, przywdziewa szaty papieskie i zasiadłszy na tronie odbiera hołd od kardynałów. Równocześnie jeden z kardynałów ogłasza czekającemu ludowi dokonanie wyboru i imię nowowybranego papieża, a huk dział i odgłos dzwonów podaje tę wieść miastu Rzymowi i całemu światu. Papież odbiera następnie drugi hołd od kardynałów w kaplicy Sykstyńskiej, a podczas koronacyi trzeci w kościele św. Piotra, gdzie całe duchowieństwa śpiewa hymn: Te Deum a Ojciec św. udziela błogosławieństwa.
3. Koronacya papieża. W ciągu tygodnia po wyborze odbywa się wspaniały obrzęd koronacyi nowego papieża. Orszak sług niesie papieża na krześle (sedia gestatoria) do kościoła św. Piotra. Odebrawszy tu trzeci hołd i udzieliwszy błogosławieństwa, odprawia papież Mszę św. tak zw. koronacyjną. Po Mszy św. odbywa się procesya. W niej niosą papieża na temże krześle na balkon przed kościołem św. Piotra. Tu wkłada mu kardynał – biskup Ostyi na głowę tyare a przybrany w nią papież udziela błogosławieństwa rzeszom ludu, zapełniającego plac św. Piotra. W tej chwili rozlega się w powietrzu radośny okrzyk ludu, grzmią działa na zamku św. Anioła i dźwięczą dzwony wszystkich kościołów Rzymu.
3. Obrzędy przy kanonizacyi. W dzień kanonizacyi odbywa się rano po mieście św. (Rzymie) procesya z obrazem Błogosławionego. Po procesyi Ojciec św. zasiada na tronie w bazylice św. Piotra, wspaniale przyozdobionej. Wtedy jeden z adwokatów konsystorskich w imieniu kardynała – prokuratora, t. j. zajmującego się głównie sprawą kanonizacyi, błaga Ojca św. o kanonizacyę, oświadczając, że sprawa jest już dostatecznie osądzona. Sekretarz Ojca św. w Jego imieniu odpowiada, że w sprawie tak ważnej należy się modlić do Ducha św. o oświecenie. Klękają więc wszyscy i śpiewają litanię do. W. Świętych. Adwokat powtórnie powtarza prośbę i taką samą otrzymuje odpowiedź. Następują znowu modlitwy do Ducha św. i hymnu „Veni Creator”. Na trzecią prośbę Ojciec św. wydaje uroczyście wyrok przyzwalający. Teraz śpiewa się „Te Deum”, poczem Ojciec św. odprawia Mszę św. na cześć Świętego nowokanonizowanego.
Tegoż dnia po nieszporach Ojciec św. udaje się do kościoła św. Piotra w towarzystwie wszystkich kardynałów i licznie zgromadzonego ludu. Zbliża się do ołtarza, na którym złożono relikwie nowego Świętego, modli się, całuje obraz Świętego i oddaje go zgromadzonym do ucałowania. Odtąd rozpoczyna się tryumf Świętego na ziemi a na obchód dorocznej Jego pamiątki przeznacza się zwykle dzień Jego śmierci.
Ks. De. Jougan, Liturgika katolicka czyli wykład obrzędów Kościoła katolickiego, Lwów 1899, ss. 98-100, 149.